عاقبت بیماران دوقطبی چیست؟

اختلال دوقطبی یا جنون افسردگی ، بیماری است که با تغییر شدید خلقی همراه است. این بیماری ترکیبی از افسردگی، اضطراب، توهم بعلاوه فاز انرژی بالا است که به عنوان حملات جنون شناخته شده است.

اختلال دوقطبی چیست؟

اختلال دو قطبی (Bipolar Disorder) ، بیماری جنون ادواری است. یک اختلال مغزی که باعث تغییرات غیر معمول در خلق و خوی، انرژی، و توانایی در عملکرد فرد می گردد. این فراز و نشیب در خلق عادی نیست. علائم و نشانه های اختلال دو قطبی، شدید هستند. آنها می توانند در روابط ، کار یا مدرسه اختلال ایجاد نمایند.

طبق آمار حدود 5.7 میلیون آمریکایی بالغ یا در حدود 2.6 درصد از جمعیت سن 18 سال و بالاتر در هر سال به اختلال دوقطبی دچار هستند. اختلال دو قطبی معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بلوغ آغاز می شود. با این حال، برخی از افراد در سنین کودکی نیز نشانه هایی از این بیماری را داشته که گاهی مواقع تا پایان عمر با آنان خواهد بود.

 اختلال دو قطبی به عنوان یک بیماری شناخته شده نیست، و برخی افراد ممکن است سالها از آن رنج ببرند قبل از آن را به درستی تشخیص داده و درمان شوند. این یک بیماری طولانی مدت است که نیاز به مدیریت دقیق در طول زندگی فرد دارد.

اختلال دو قطبی باعث نوسانات خلقی دراماتیک در دوره هایی در فرد می گردد. به طوری که فرد طی آن یک دوره شیدایی و سپس افسردگی اساسی را تجربه می کند. در دوره شیدایی فرد بسیار تحریک پذیر است و تغییرات شدید در انرژی در او دیده می شود، سپس بعد از آن فرد به حالت عادی باز می گردد و وارد دوره ای از افسردگی می شود.

خانواده های افراد دو قطبی بیشتر از خودشان می بایست از شرایط آنها آگاه شده و برای آینده آنها آگاه باشند. چون گاها در بعضی از موارد زندگی کردن با فرد دوقطبی غیر ممکن خواهد بود. و لازم است که خود فرد یا خانواده آن قبل از پیشرفت بیشتر و یا حتی در مراحل پبشرفته بیماری با دکتر روانشناس و مشاور خانواده برای گرفتن کمک ارتباط برقرار کنند.

از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم

برای بررسی دقیق تر علایم و غربالگری اولیه می توانید از تست اختلال دو قطبی استفاده نمایید. (بر روی کلمه تست اختلال دوقطبی کلیک نمایید تا به صفحه تست منتقل شودید)

علائم و نشانه های شیدایی:

  • افزایش انرژی، فعالیت و بی قراری
  • بیش از حد خوب بودن، حالت سر خوشی
  • تحریک پذیری شدید
  • مسابقه افکار و صحبت کردن سریع، پرش افکار
  • حواس پرتی و یا عدم تمرکز
  • کم شدن خواب
  • اعتقادات غیر واقعی درباره توانایی و قدرت خود
  • قضاوت ضعیف
  • عدم کنترل هزینه
  • یک دوره پایدار از رفتار، که عادی نیست
  • افزایش میل جنسی و گاها اقدام به فعالیت های جنسی نامتعارف
  • مصرف مواد مخدر کوکائین، الکل، داروهای خواب آور
  • انکار و عدم پذیرش

برای تشخیص شیدایی  باید فرد دارای علائم بالا باشد و علائم به مدت یک هفته یا کمی بیشتر و در هر روز چند بار مشاهده شود. اگر خلق و خوی تحریک پذیر است، چهار نشانه بالا باید در فرد وجود داشته باشد.

علائم و نشانه های افسردگی دو قطبی چیست؟

  • مدت غم، اضطراب، یا خلق و خوی خالی
  • احساس ناامیدی و بدبینی
  • احساس گناه، بی ارزشی و درماندگی
  • از دست دادن علاقه و لذت در فعالیت هایی مانند جنسیت
  • بی انرژی، احساس خستگی و یا انجام کارها به آهستگی
  • اشکال در تمرکز، به خاطر سپردن، تصمیم گیری
  • بی قراری یا تحریک پذیری
  • خواب بیش از حد و یا عدم توانایی به خواب
  • تغییر در اشتها ، کاهش و یا افزایش وزن ناخواسته
  • درد مزمن و یا سایر علائم فیزیکی مداوم مانند  بیماری جسمی که دلیل آن مشخص نیست
  • افکار مرگ یا خودکشی یا اقدام به خودکشی

برای تشخیص افسردگی پنج  مورد یا بیشتر از علایم بالا ، تقریباً هر روز، به مدت دو هفته یا بیشتر مشاهده گردد.

انواع مختلف دو قطبی یا شیدایی وجود دارد. نوع  خفیف آن جنون خفیف نام دارد. در این نوع دیگران احساس بدی نسبت به فرد بیمار ندارند، و حتی ممکن است عملکرد خوبی در افراد دیده شود که باعث افزایش بهره وری در ارتباط آنان گردد. دراین نوع خانواده و دوستان  نزدیک، متوجه نوسانات خلقی فرد می شوند ولی فرد بیمار انکار می کند. باید توجه داشت که در صورت عدم درمان دو قطبی نوع خفیف، کم کم شدت بیماری بیشتر شده و به شیدایی شدید (hypomania)  تبدیل می گردد.

گاهی اوقات در شیدایی شدید ما شاهد علائمی از روان پریشی نیزخواهیم بود. علائم روان پریشی عبارتند از  توهم شنیداری و دیداری است که فرد چیزی را که وجود ندارد را می شنود یا می بیند، یا باور های غلطی را مطرح می کند که هیچ استدلال منطقی در آن دیده نمی شود، یا واقعیت ها را به گونه ای متفاوت بیان می کند مثل: توهم بزرگ نمایی، باور اینکه قدرت و ثروت ویژه ای دارد.

در زمانی که فرد در دوره افسردگی قرار دارد احساساتش به گونه ای متفاوت و البته غیر واقعی ظاهر می شود:  احساس گناه و بی ارزشی، اعتقاد به فقر، انجام جنایت وحشتناک.

به دلیل وجود توهمات و هذیان ها گاهی اوقات تشخیص بیماران دو قطبی از بیماران اسکیزوفرنی و بیماران روانی دیگر سخت می گردد.

در برخی افراد علائم شیدایی و افسردگی را  با هم دارند که به آن دو قطبی مخلوط یا ترکیبی گویند. علائم  این دو قطبی شامل اضطراب، مشکل خواب ، تغییر قابل توجه در اشتها، جنون، و افکار خودکشی است.

در دو قطبی ترکیبی، فرد در حالی که بسیار غمگین، خلق و خوی نا امید کننده دارد همان زمان احساس انرژی زیادی نیز دارد.

برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، افکار خود کشی در سر دارند یا دست به خودکشی می زنند. در این صورت فرد نیاز به مراقبت بیشتر دارد. شناخت اختلال دو قطبی و مدیریت درست آن خطر مرگ بر اثر خودکشی را کاهش دهد.

آیا اختلال دو قطبی انواع مختلفی دارد؟

اول، دو قطبی نوع 1 ، بیماری در شدت بالایی قرار دارد، که فرد دوره افسردگی و شیدایی را تجربه می کند، که معمولاً دوره شیدائی بیشتر است.

دوم، دو قطبی نوع 2 ، که به دو قطبی نوع خفیف نیز شناخته شده است. فرد بیشتر افسردگی را تجربه می کند و یک دوره کوتاه شیدائی خفیف (Hypomania) دارد. معمولاً افراد با اختلال دو قطبی نوع دوم زندگی نسبتاً طبیعی دارند.

سوم، اختلال تناوب سریع ، که فرد چهار بار در سال، تغییرات روحی را تجربه می کند. که این حالت می تواند در دوقطبی نوع اول و یا دو قطبی نوع دوم هم باشد.

چهارم، اختلال خلق ادواری (Cyclothymia) که شدت اختلال مثل دوقطبی نوع اول و دوم نیست ولی زمان طولانی تری فرد را درگیر می سازد که در نهایت فرد را دچار انواع دوقطبی می سازد.

افراد مبتلا به اختلال دو قطبی با درمان مداوم می توانند زندگی سالم و موثری داشته باشند. بدون درمان، این اختلال بدتر خواهد شد. به طوری که حملات شیدایی و افسردگی شدت پیدا می کند. اما در اغلب موارد، درمان مناسب می تواند به کاهش تعداد و شدت حملات کمک کند.

آیا کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دو قطبی می شوند؟

کودکان و نوجوانان می تواند به اختلال دو قطبی  دچار شوند. این احتمال وجود دارد فرزندان تحت تاثیر پدر و مادر بیمار خود قرار گیرند.

بزرگسالان بیشتر مبتلا به اختلال دو قطبی می گردند اما کودکان و نوجوانان تناوب سریع و نوسانات خلقی بین دوره افسردگی و شیدایی، در فاصله زمانی کوتاه دیده می شود. کودکان مبتلا به شیدائی احتمال بیشتری برای تحریک پذیری دارند و مستعد ابتلا به بیماری کج خلق مخرب هستند. علائم ترکیبی نیز در جوانان مبتلا به اختلال دوقطبی رایج است.

اختلال دو قطبی در کودکان و نوجوانان سخت قابل تشخیص است. چرا که علائمی مانند تحریک پذیری و خشونت می تواند در اختلالاتی دیگری مانند بیش فعالی ، کمبود توجه، اختلال سلوک ، کج خلق مخرب ، سوء مصرف مواد مخدر و یا از انواع دیگر اختلالات روانی که در میان بزرگسالان شایع تر است، مانند افسردگی ماژور یا اسکیزوفرنی نیز مشاهده گردد.

سوء مصرف الکل و مواد مخدر در میان افراد مبتلا به اختلال دو قطبی بسیار رایج است. در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی مانند اختلال استرس پس از سانحه و اختلال وسواسی-اجباری (OCD)، ابتلا به اختلال دو قطبی دیده می شود. در این صورت بیماران باید ضمن درمان بیماری خود، برای درمان اختلال دو قطبی نیز اقدام نمایند.

دلایل اختلال دوقطبی چیست؟

دانشمندان در حال مطالعه بر علل احتمالی اختلال دوقطبی هستند. اینک اکثر دانشمندان توافق دارند که عوامل زیادی در بروز این بیماری نقش دارند. نقش ژنتیک و توارث در این بیماری بسیار پر رنگ است. محققان به دنبال ژن های خاص هستند که احتمالاً این بیماری را در فرد افزایش می دهند. اگر عامل اختلال دو قطبی به طور کامل ژنتیک بود، پس باید در دو قلوی های همسان ، هر دو به این اختلال دچار شوند در حالی که همیشه این طور نیست. اما تحقیقات نشان داده که اگر یکی از دوقلوهای همسان اختلال دو قطبی، داشته باشد احتمال ابتلا به این بیماری در دو قلوی دیگر زیاد تر می شود.

اما تنها دلیل این اختلال ژن ها نیستند و عوامل دیگری در بروز اختلال دو قطبی نقش دارد. یافته ها نشان می دهد که اختلال دو قطبی، مانند سایر بیماریهای روانی، به خاطر عدم یک ژن تنها رخ نمی دهد. این احتمال وجود دارد که ژن های زیادی با هم و در ترکیب با عوامل دیگر مانند محیط زیست  نقش داشته باشند. پیدا کردن این ژن ها، که هر کدام تنها مقدار کمی در اختلال دو قطبی تأثیر دارند، کار بسیار دشواری است. اما دانشمندان انتظار دارند که ابزار پژوهش های پیشرفته، برای کشف دلیل و درمان های جدید این اختلال کمک کنند.

مطالعات تصویربرداری مغز به دانشمندان کمک که چه اختلالات مغزی عامل این بیماری و سایر بیماریهای روانی می گردد. تکنیک های جدید تصویربرداری به محققان کمک می کند تا بررسی کامل تری از ساختار و فعالیت مغز ارائه دهند، بدون اینکه نیاز به عمل جراحی یا دیگر روش های تهاجمی باشد. این روشها عبارتند از تصویربرداری با تشدید مغناطیس  (MRI)، توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)، و تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی (FMRI).

مطالعات تصویربرداری اولیه نشان می دهد که ممکن است مغز افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، با مغز افراد سالم متفاوت باشد.

درمان اختلال دوقطبی چیست؟

اغلب افراد مبتلا به اختلال دو قطبی، حتی کسانی که با انواع شدید آن مبتلا هستند، می توانند با درمان مناسب، به ثبات قابل توجهی دست یابند. از آنجا که اختلال دو قطبی یک بیماری بازگشت پذیر است، درمان و پیشگیری طولانی مدت در آن از اهمیت بالایی بر خوردار است. درمان  ترکیبی دارو و روان درمانی، مطلوب ترین درمان برای این افراد است.

در اغلب موارد، وقتی درمان اختلال دو قطبی پیوسته باشد و توقف دارویی نداشته باشد با موفقیت همراه خواهد بود. اما حتی زمانی که درمان به درستی انجام می شود، تغییرات خلق و خوی صورت می گیرد که حتماً باید به پزشک معالج گزارش داده شود، چرا که ممکن است دکتر با ساخت تنظیم برنامه درمانی و تغییر دارو به بیمار کمک نماید.

علاوه بر این، نگه داشتن یک نمودار از علائم روزانه خلق و خوی، درمان، الگوهای خواب و وقایع زندگی به افراد مبتلا به اختلال دو قطبی و خانواده های آنها ، و مهم تر از همه دکتر معالج  برای درک بهتر بیماری کمک می کند.

داروهای اختلال دوقطبی چیست؟

پزشکان برای کنترل اختلال دو قطبی از داروهای تثبیت کننده خلق و خوی استفاده می کنند. انواع مختلفی از تثبیت کننده های حالت در دسترس هستند. در کنار داروهای تثبیت کننده بنا به شرایط بیماردارو های دیگر نیز تجویز می گردد.

داروی لیتیم، اولین  تثبیت کننده ی خلق است که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان مانیک یا شیدائی مورد تایید قرار گرفت. این دارو اغلب در کنترل و جلوگیری از بازگشت هر دو دوره شیدائی و افسردگی بیمار بسیار موثر است.

داروهای ضد تشنج مانند والپروات یا کاربامازپین نیز می تواند اثرات تثبیت کننده ی خلق داشته باشند و به خصوص برای بیماران دو قطبی نوع اول، که مقاوم به درمان هستند.

 در سال1995، والپروات برای درمان شیدایی تایید شد. بر روی داروهای ضد تشنج جدیدتر، از جمله لاموتریژین، گاباپنتین، توپیرامات و میزان اثر بخشی آنان در برقراری ثبات در چرخه خلق و خوی تحقیق شده است. ترکیب داروهای ضد تشنج با لیتیوم می تواند اثر بخشی آن را بیشتر کند.

کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی عموما با لیتیوم درمان می شوند، اما در صورت تشخیص پزشک از دارو های والپروات و کاربامازپین نیز استفاده می شود. در حال حاضر بررسی اثرات سایر داروها، برکودکان و نوجوانان، شواهدی وجود دارد که والپروات به تغییرات هورمونی نامطلوب در دختران نوجوان شده ، همچنین سندرم تخمدان پلی کیستیک در زنانی که مصرف دارو را قبل از سن 20 سال شروع کردند، ایجاد گردیده است. بنابراین دختران جوانی که از والپروات استفاده می کنند، باید  تحت نظر دکتر باشند.

زنان مبتلا به اختلال دوقطبی که مایل هستند باردار شوند، باید توجه داشته باشند که  داروهای تثبیت کننده خلق و خوی بر روی جنین در حال رشد و نوزاد اثر می گذارد و بنابراین، فواید و خطرات موجود باید توسط پزشک متخصص مورد بررسی قرار گیرد تا با تجویز دارو های کم خطر دوران بارداری و شیردهی مطلوبی داشته باشند.

تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به اختلال دو قطبی نوع دوم ( نوع خفیف) که در طول درمان فقط از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند، بیشتر در معرض اختلال تناوب سریع ، هستند. بنابراین این افراد در کنار داروهای ضد افسردگی، باید از داروهای تثبیت کننده ی خلق مثل لیتیوم و والپروات استفاده نمایند.

داروهای آنتی سایکوتیک های آتیپیک، از جمله کلوزاپین و زیپرازیدون، به عنوان دارو هایی برای اختلال دو قطبی مورد مطالعه قرار گرفتند. شواهد نشان می دهد کلوزاپین ممکن است به عنوان تثبیت کننده خلق و خوی برای افرادی که به لیتیوم و یا داروهای ضد تشنج پاسخ مثبتی نمی دهند، مفید باشد.

به تازگی داروی الانزاپین برای مانیای حاد، مورد تایید قرار گرفته است. این دارو می تواند در از بین بردن افسردگی روانی موثر باشد.

بی خوابی برای افراد مبتلا به دو قطبی مشکل بزرگی است، بنابراین در کنار داروی لیتیوم یا والپرات ، داروی های بنزودیازپین که دارای قدرت بالایی هستند مانند کلونازپام و یا لورازپام می تواند مفید باشد. اگر چه این دارو ها اعتیاد آور هستند و بهتر است در مدت کوتاه تجویز شوند. در کنار این دارو ها سایر انواع داروهای آرام بخش، مانند زولپیدم، نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

این مهم است که بیمار از داروهایی که قبلاً استفاده کرده یا در حال استفاده است با پزشک معالج خود صحبت کند و در صورت دریافت دارو حتماً اطلاعاتی درباره عوارض جانبی آن از پزشک خود بپرسد.

عملکرد تیروئید در بیماری دوقطبی

افراد مبتلا به اختلال دو قطبی اغلب عملکرد غیر طبیعی غده تیروئید دارند. اگرچه هورمون تیروئید به تنهایی تأثیر کمی بر تغییرات خلق و خو و انرژی در فرد دارند ، اما مهم است که عملکرد غده تیروئید نیز تحت کنترل قرار گیرد.

افراد مبتلا به اختلال تناوب سریع بیشتر به مشکلات تیروئید دچار می شوند ، و ممکن است نیاز به قرص تیروئید پیدا کنند.

افرادی که از داروی لیتیوم استفاده می کنند باید توجه داشته باشند که این دارو می تواند باعث کم کاری تیروئید گردد.

خیانت در بیماران دوقطبی

متاسفانه خیانت همسر دارای بیماری دوقطبی، یکی از عوارض این بیماری بوده و بدلیل افزایش هورمونهای جنسی در دوره شیدایی می باشد. که با مصرف دارو به کنترل در آمده و زمانی در بیمار تحت درمان مجدد نمایان می شود که بیمار اقدام به قطع مصرف داروی خود کند. لازم به توضیح است که مشکل خیانت در همه افراد بوجود نیامده و یک قانون کلی نیست.

اما افزایش میل جنسی معمول می باشد. باید در نظر داشت که حالتی که منجز به خیانت در افراد دو قطبی شده ناشی از بیماری آنان بوده و ارتباطی به احساسات و عواطف فرد بیمار ندارد و گاها فرد قادر به کنترل خود نمی باشد. این نوع خیانت را می توان جزو خیانت های قابل بخشش دانست که آسیب آن با مدیریت و کمک گرفتن از مشاور خانواده به نسبت انواع عادی خیانت ها قابل مدیریت و حذف می باشد.

به عنوان یک نکته قابل ملاحظه باید در نظر داشت بسیار افرادی که اقدام به فعالیت های جنسی خارج از عرف خانواده می نمایند ممکن است بیمار دوقطبی بوده و بیماریشان هنوز تشخیص داده نشده باشد.

عوارض جانبی داروهای دوقطبی

قبل از شروع یک داروی جدید برای اختلال دو قطبی، همیشه با روانپزشک یا داروساز در مورد عوارض جانبی احتمالی صحبت کنید. بسته به نوع دارو، عوارض جانبی ممکن است افزایش وزن، تهوع، لرزش، کاهش میل جنسی، اضطراب، ریزش مو، مشکلات حرکتی، یا خشکی دهان باشد. دکتر ممکن است برای حل این مشکل دوز دارو را تغییر دهد یا  دارو را عوض کند.

درمان روانی – اجتماعی برای بیماران دوقطبی

علاوه بر دارودرمانی، روش های درمانی دیگر نیز تأثیری در بهبودی فرد دارند. از جمله : روان درمانی ، خانواده درمانی برای پشتیبانی از بیماران و خانواده های آنها.

 مطالعات نشان داده اند که مداخلات روانی – اجتماعی می تواند به افزایش ثبات خلق و خوی و بهبود عملکرد کمک کند. یک روانشناس ، مددکار اجتماعی و یا مشاور همراه با روانپزشک می تواند در درمان بیمار موثر باشد.

مداخلات روانی – اجتماعی درمان شناختی رفتاری، روانی، خانواده درمانی، و درمان تکنیک فردی و ریتم های اجتماعی معمولاً برای اختلال دو قطبی استفاده می شوند. محققان در موسسه ملی بهداشت روان در حال مطالعه هستند که کدامیک از این درمان ها همراه با  دارو درمانی به بهبود مبتلایان اختلال دو قطبی کمک می کنند.

رفتار درمانی شناختی کمک می کند تا افراد مبتلا به اختلال دو قطبی به تغییر الگوهای فکری منفی نامناسب بپردازند و رفتارهای مرتبط با بیماری را بیاموزند.

آموزش روانی شامل آموزش افراد مبتلا به اختلال دو قطبی در مورد بیماری و درمان آن که این آموزش روانی برای اعضای خانواده نیز مفید خواهد بود.

خانواده درمانی با استفاده از استراتژی برای کاهش سطح اضطراب خانواده است.درمان فردی و اجتماعی کمک می کند تا مبتلایان به اختلال دو قطبی ، برای بهبود روابط بین فردی و برای تنظیم امور روزمره مثل روال روزانه ، برنامه خواب و محافظت در برابر حملات آمادگی داشته باشند. همانطور که دارو درمانی اهمیت بالایی دارد ،  مداخلات روانی اجتماعی  نیز در طول درمان مهم است.

درمان دو قطبی با الکتروشوک

در شرایطی که دارو درمانی و درمان روانی  بی اثر باشند، برای از بین بردن علایم شدید از قبیل جنون یا افکار خودکشی از الکتروشوک (ECT) استفاده می شود. ECT برای درمان حملات حاد استفاده می شود، این درمان درشرایط خاص مثل: بارداری  بسیار خطرناک است. ECT درمان بسیار موثر برای افسردگی شدید یا شیدائی است. امکان مشکلات تخریب حافظه طولانی مدت،  به طور قابل توجهی با تکنیک های مدرن ECT کاهش می یابد. با توجه به خطرات ECT استفاده از آن باید با مشاوره پزشک با خانواده بیمار انجام شود.

درمان گیاهی دو قطبی و مکمل های طبیعی

بر روی گیاهان دارویی و تأثیرات آن تحقیقات محدودی انجام شده، اما مارک های مختلفی از آن را می توان در داروخانه ها پیدا کرد. قبل از مصرف هر داروی گیاهی حتما با دکتر خود مشورت کنید.

محققان روی اسیدهای چرب امگا 3 موجود در روغن ماهی مطالعه کردند و دریافتند که مصرف آن به همراه داروهای اختلال دوقطبی اثرات خوبی دارد.

کمک به مبتلایان به اختلال دوقطبی

  • اغلب افراد مبتلا  به اختلال دو قطبی نمی دانند که این اختلال چیست؟، آنان خود را به دلیل داشتن این مشکلات سرزنش می کنند.
  • فرد مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است با تشویق خانواده و دوستان به دنبال درمان خود باشد. پزشکان خانواده می توانند در تشویق بیمار به مراکز سلامت روان و افراد متخصص روان کمک کنند.
  • گاهی اوقات یک عضو خانواده یا دوست می تواند به فرد مبتلا به اختلال دوقطبی برای ارزیابی صحیح سلامت روان و درمان اش کمک نماید.
  • کسی که در شرایط حاد بیماری قرار دارد، نیازمند به حفاظت بیشتر و بستری شدن دارد و پذیرش آن برای فرد مبتلا امکان پذیر نیست. برای همین باید از متخصصین امر کمک گرفت.
  • تشویق و پشتیبانی مداوم در تمام طول درمان بسیار مفید خواهد بود، زیرا  کمک می کند تا فرد بهترین برنامه درمانی را پیدا کند.
  • مانند سایر بیماری های جدی، اختلال دو قطبی نیز بر همسران، اعضای خانواده، دوستان و … تأثیر می گذارد، بدین منظور شرکن در جلسات خانواده درمانی مفید خواهد بود.
  • اعضای خانواده افراد مبتلا به اختلال دوقطبی باید برای مقابله با مشکلات رفتاری جدی فرد به نکاتی مثل : خرید و فروش اموال در طول شیدایی ، خودکشی  در طول افسردگی، و رفتار های خشونت بار در بیمار توجه کنند.
اسکرول